در این مقاله قصد داریم به بررسی اجمالی برخی از رایج ترین انواع شرکت(شرکت های تجاری هشت گانه) و مدارک لازم برای ثبت آنها بپردازیم در ابتدا فهرستی از شرکتهای مورد بررسی ارائه می شود:
1- شرکت سهامی خاص
2- شرکت سهامی عام
3- شرکت با مسئولیت محدود
4- شرکت تضامنی
5- شرکت مختلط غیر سهامی
6- شرکت مختلط سهامی
7- شرکت نسبی
8-شرکت تعاونی
شرکت سهامی خاص
این شرکت همانگونه که اشاره شد حتی اگر فعالیت تجاری نداشته باشد یکی از انواع شرکت تجاری محسوب می شود که تمامی سرمایه توسط سرمایه گذاران تامین می شود که سرمایه در این نوع از شرکت به صورت سهام می باشد و مسئولیت شرکاء در مقابل دیون شرکت به اندازه سرمایه اولیه آنها می باشد. برای تاسیس این شرکت حداقل سه نفر سرمایه گذار لازم است و همچنین استفاده از عبارت ((شرکت سهامی خاص )) قبل از نام شرکت یا بعد از آن ضروری می باشد.
مدارک مورد نیاز برای ثبت شرکت سهامی خاص :
تکمیل و ارائه دو برگ اظهار نامه ((شرکت سهامی خاص)) این اظهار نامه ها باید به امضضای کلیه سهام داران برسد
ارائه دو جلد اساسنامه شرکت که تمامی صفحات به امضای تمامی سهام داران رسیده است .
دو نسخه صورت جلسه مجمع عمومی موسسین با امضای تمام سهام دارن و بازرسین
کپی شناسنامه برابر اصل شده تمام سهام داران
تکمیل و ارائه دو نسخه صورت جلسه هیات مدیره با امضای مدیران منتخب مجمع
ارائه مجوز در صورت لزوم ((بنا به قانون اداره ثبت شرکت ها))
ارائه کواهی از بانکی که شرمت در آن افتتاح حساب نموده است مبنی بر پرداخت حداقل 35% سرمایه شرکت همچنین در صورتی که اموال شرکت غیر نقدی می باشد ارائه تقویم نامه کارشناس رسمی دادگستری الزامی است و در صورتی که این اموال جزء اموال شرکتی محسوب گردیده باشند ارائه سند مالکیت ضروری است.
2-شرکت سهامی عام
شرکت سهامی عام ، صرف نظر از نوع فعالیت آن تجاری محسوب می شود سرمایه در این شرکت به صورت سهام تقسیم شده است که بخشی از این سهام می تواند در اختیار عموم قرار بگیرد و تامین کننده سرمایه شرکت باشد. شرکت سهامی عام با حداقل سه نفر سهام دار اصلی قابل تاسیس می باشد و مسئولیت آنه برابر با مبلغ اسمی سهامشان می باشد .
((استفاده از عبارت سهامی عام در تمامی اواق و اطلایه ها ویا آگهی های شرکت ابتدا یا انتهای نام ضروری می باشد)).
مدارک مورد نیاز برای ثبت شرکت سهامی عام:
مدارک لازم جهت کسب اجازهی پذیرهنویسی شرکت سهامیعام در حال تأسیس، از مرجع ثبت شرکتها:
1-تکمیل و ارسال دو نسخه طرح اظهارنامهی شرکت سهامیعام
2- تکمیل و ارسال دونسخه طرح اساسنامهی شرکت سهامیعام
3- تکمیل و ارسال دو نسخه طرح اعلامیهی پذیرهنویسی
4- ارائه گواهی بانکی مبنی بر واریز حداقل 35% سرمایه، تعهد توسط مؤسسین در بانکی که شرکت افتتاح حساب نموده است
5- فتوکپی شناسنامهی مؤسسین
مدارک لازم جهت تأسیس شرکت سهامی عام:
1- تکمیل و ارسال دو نسخه اظهارنامه
2- تکمیل و ارسال دو نسخه اساسنامه
3- تکمیل و ارسال دو نسخه صورت جلسهی مجمع عمومی مؤسسین
4- تکمیل و ارسال دو نسخه صورت جلسهی هیأت مدیره (حداقل پنج نفر مدیر)
5- چاپ آگهی دعوت مجمع مؤسسین در روزنامهی تعیین شده
6 ارائه فتوکپی شناسنامهی مدیران (در مورد اشخاص حقوقی، ارائهی برگ نمایندگی، الزامی است.)
7- گواهی بانکی که شرکت در آن افتتاح حساب نموده است مبنی بر واریز 35% سرمایهی شرکت
8- ارائهی مجوز یا موافقت اصولی یا مجوز از مراجع ذیصلاح در صورت نیاز برای نوع فعالیت شرکت
3- شرکت با مسئولیت محدود
این شرکت که به منظور فعالیت تجاری ثبت می شود که می تواند دارای دو شریک یا بیشتر باشد که مسئولیت آنها نسبت به دیون شرکت به اندازه سرمایه آنها می باشد .(( استفاده از نام مسئولیت محدود ضروری می باشد)).
مدارک مورد نیاز برای ثبت شرکت با مسئولیت محدود:
1- تکمیل و ارائه دوبرگ تقاضانامهی ثبت شرکتها با مسئولیت محدود
2- ارائه دوبرگ شرکت نامه
3- ارائه دو نسخه از اساسنامه
4- تکمیل و ارائه دو نسخه صورتجلسهی مجمع عمومی مؤسسین و هیأت مدیره
5- ارائه فتوکپی شناسنامهی شرکا و مدیران
6-ارائه مجوز از مراجع ذیصلاح در صورت نیازبرای فعالیت تایین شده شرکت.
4- شرکت تضامنی
شرکت تضامنی مانند سایر شرکت های هشت گانه تجاری جهت فعالیت تجاری ثبت می شود .که با حداقل دو شریک و یا بیشتر قابل ثبت می باشد در این شرکت صرف نظر از میزان سرمایه اولیه تمامی شرکا در مقابل بدهی های شرکت مسئول می باشند ((هر نوع قرار دیگری بین شرکا ارزش قانونی ندارد)) البته این در صورتی است که دارایی شرکت برای پرداخت دیون شرکت کافی نباشد. ((استفاده از عبارت شرکت تضامنی به همراه حداقل نام یکی از شرکاء ضروری می باشد))
مدارک لازم جهت ثبت شرکت تضامنی
1-دو برگ تقاضانامه
2-دو برگ شرکت*نامه
3- دو نسخه اساسنامه
4-فتوکپی شناسنامه ی شرکا
5- مجوز از مراجع ذیصلاح در صورت نیاز
5- شرکت غیر سهامی مختلط
شرکت مختلط غیر سهامی که جهت فعالیت تجاری بدون واگذاری سهام تاسیس می شود در این نوع از شرکت یک یا چند نفر از شرکاء درای مسئولیت محدود می باشند و یک یا چند نفر از آنان شریک و ضامن شرکت می باشند که شرکای با مسئولیت محدود فقط به میزان مسئولیت اولیه در مقابل دیون شرکت مسئول می باشند و اما شرکایی که ضامن شرکت نیز می باشند در مقابل دیونی حتی بیشتر از سرمایه اولیه و کل سرمایه شرکت نیز مسئول می باشند
شرط تشکیل شرکت تأدیه تمام سرمایه نیست زیرا از مفاد بعضی از مواد بر می آید که شرکاء با مسئولیت محدود ممکن است قسمتی از سرمایه نقدی را تأدیه و بقیه را تعهد نمایند(ماده 141 و 152) ولی شرکاء ضامن باید تمام سرمایه خود را بپردازند.
همچنین طبعا مدیریت شرکت با شریک یا شرکاء ضامن است و در صورت سهل انگاری نتیجه زیان متوجه آنها خواهد بود.
«در اسم شرکت باید عبارت (شرکت مختلط) و لااقل اسم یکی از شرکاء ضامن قید شود»
مدارک لازم جهت ثبت شرکت غیر سهامی مختلط
1) یک نسخهی مصدق از شرکت نامه
2) یک نسخهی مصدق از اساسنامه (اگر باشد )
3) اسامی شرکت یا شرکای ضامن که سمت مدیریت دارند.
6- شرکت مختلط سهامی
به موجب ماده 162 قانون تجارت «شرکت مختلط سهامی شرکتی است که در تحت اسم مخصوص بین یک عده شرکاء سهامی و یک یا چند شریک ضامن تشکیل می شود». بنابراین شرکت ترکیبی است از شرکت تضامنی و شرکت سهامی. شرکاء سهامی شرکایی می باشند که سرمایه آنها در شرکت به صورت سهم هایی با قیمت یکسان می باشد و مسئوایت آنها به میزان سهم آنهاست اما شریک ضامن شخصی است که سرمایه او به صورت سهم نمی باشد و در مقابل تمامی دیون شرکت حتی بیش از دارایی شرکت مسئول است و در صورتی که شریک ضامن بیشتر از یک نفر باشد قوانین مربوط بر شرکت های تضامنی اجرا می شود.
((در نام شرکت باید عبارت «شرکت مختلط» و لااقل اسم یکی از شرکای ضامن قید شود.))
مدارک شرکت مختلط سهامی برای ثبت:
1-یک نسخهی مصدق از شرکت نامه
2- یک نسخهی مصدق از اساسنامه
3- اسامی مدیر یا مدیران شرکت
4- نوشتهای با امضای مدیر شرکت، حاکی از تعهد پرداخت تمام سرمایه و پرداخت واقعی لااقل ثلث از آن سرمایه
5- سوابق مصدق از تصمیمات مجمع عمومی در موارد مذکور در مواد 40 ،41 و 44
6-نوشتهای با امضای مدیر شرکت، حاکی از پرداخت تمام سرمایهی نقدی شرکای ضامن و تسلیم تمام سرمایهی غیرنقدی با تعیین قیمت حصههای غیرنقدی
7- شرکت نسبی
این شرکت تجاری می باشد و از دو یا چند شریک تشکیل می شود و مسئولیت آنها در مقابل دیون شرکت به اندازه سرمایه آنها می باشد. به موجب ماده 184 «در اسم شرکت نسبی عبارت (شرکت نسبی) و لااقل اسم یک نفر از شرکاء باید ذکر شود. در صورتی که اسم شرکت مشتمل بر اسامی تمام شرکاء نباشد بعد از اسم شریک یا شرکائی که ذکر شد عبارتی از قبیل (شرکاء) و یا (برادران) ضروری است»
مدارک مورد نیاز برای ثبت شرکت نسبی :
1- یک نسخهی مصدق از شرکت نامه
2- یک نسخهی مصدق از اساسنامه (اگر باشد)
شرکت تعاونی
نوع دیگری از شرکت های تجارتی که نه سرمایه و نه ضمانت شرکاء در آن تأثیر کلی دارد بلکه تعداد شرکاء و اکثریت آنها موثر است شرکت های تعاونی هستند. به موجب مادهی17 قانون تجارت جمهوری اسلامی ایران، «شرکت تعاونی، شرکتی است که تمام یا حداقل 51% سرمایهی آن به وسیلهی اعضا در اختیار شرکت تعاونی قرارگیرد و وزارتخانهها، سازمانها، شرکتهای دولتی و وابسته به دولت و تحت پوشش دولت، بانکها، شهرداریها، شوراهای اسلامی کشوری، بنیاد مستضعفان و سایر نهادهای عمومی میتوانند جهت اجرای بند 2 اصل 43 از راه وام بدون بهره یا هر راه مشروع دیگر از قبیل مشارکت، مضاربه، مزارعه، مساقات، اجاره، اجاره به شرط تملیک، بیع شرط، فروش اقساطی و صلح، اقدام به کمک در تأمین یا افزایش سرمایهی شرکتهای تعاونی نمایند؛ بدون آن که عضو باشند.
به عبارت ساده تر شرکت تعاونی شرکتی است که افرادی به طور مثال هم صنف برای دستیابی به منافعی مشترک گروهی تشکیل می دهند برای خرید مسکن ، دریافت وام و خرید کالا و غیره.....
در شرکت تعاونی ممکن است اعضا دارای سرمایه و سهم یکسان از سود نداشته باشند اما هرعضو بدون توجه به درصد سهامش، یک رای دارد و نسبت سهام به رای وجود ندارد. درواقع تعاونی، متکی به اعضاء است نه به سرمایه.
برای تأسیس شرکت تعاونی وجود حداقل 7نفر عضو ضروری است. ممکن است در موارد خاصی وزارت تعاون ، برای برخی از شرکت های تعاونی تعداد بیشتری را به عنوان حداقل اعضاء تعیین کند.
انواع شرکت تعاونی از لحاظ نوع فعالیت:
1- شرکت تعاونی تولیدی: اشتغال در امور مربوط به کشاورزی، دامداری، دامپروری، پرورش و صید ماهی و غیره
۲- شرکت تعاونی توزیعی: در امور مربوط به تهیه و توزیع کالا، مسکن، خدمات و سایر نیازمندیهای اعضاء
مدارک مورد نیاز برای ثبت شرکتهای تعاونی: (ارائه در 4 نسخه)
1- صورت جلسهی تشکیل مجمع مؤسس و اولین مجمع عمومی عادی و اسامی اعضا و هیأت مدیرهی منتخب و بازرسان و مدیرعامل شرکت
2- اساسنامهی مصوب مجمع عمومی
3- درخواست کتبی ثبت
4- طرح پیشنهادی و ارائهی مجوز وزارت تعاون
5- رسید پرداخت مقدار لازم التأدیهی سرمایه
6-مدارک دعوت تشکیل اولین جلسهی مجمع عمومی عادی (موضوع بند 2 مادهی 32)
7- موافقتنامهی تشکیل شرکت یا اتحادیه ( تبصرهی مادهی 51)
8- مجوز ثبت شرکت یا اتحادیه ( بند 28 مادهی 66 و بند 4 مادهی 51)
((اولین گروهی که به عنوان هیات مدیره انتخاب می شوند موظف به ثبت تعاونی هستند))