یکی از انواع شرکت‌هایی که در سال‌های اخیر متقاضی برای ثبت آن بسیار افزایش یافته است، ثبت شرکت دانش بنیان می‌باشد. این شرکت‌ها همانطور که از نام آن‌ها پیداست یک تفاوت عمده با سایر شرکت‌ها دارند و آن هم این است که این شرکت‌ها بر پایه علم، تحقیقات، نوآوری و همچنین با هدف کارآفرینی و ایجاد شغل، تشکیل می‌شوند.
ثبت شرکتهای دانش بنیان با سایر انواع شرکت‌ها کمی متفاوت است و ممکن است برای برخی از افراد پیچیدگی‌های خاص خود را داشته باشد. به همین منظور ما در این مقاله قصد داریم تا در ابتدا با این شرکت‌ها آشنایی بیشتری پیدا کنیم و بعد از آن مدارک و مراحل مورد نیاز برای ثبت آن‌ها را بررسی کنیم.
شرکتهای دانش بنیان چه شرکت‌هایی هستند؟
برای آشنایی بیشتر با این نوع از شرکت‌ها بهتر است تا در ابتدا با تعریف قانونی آن‌ها آشنا شویم. بر اساس ماده 2 قانون حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات مصوب 1389 مجلس شورای اسلامی، "شرکت‌هایی که در زمینه‌ی گسترش و کاربرد اختراعات و نوآوری‌ها و تجاری‌سازی نتایج تحقیق و توسعه شامل طراحی و تولید کالا و خدمات در حوزه فناوری‌های برتر و با ارزش افزوده بالا فعالیت می‌نمایند"، شرکت یا موسسه دانش بنیان محسوب می‌شوند.
به عبارتی ساده‌تر این شرکت‌ها با هدف افزایش علم، ثروت و به کارگیری و تجارت‌سازی اختراعات و همچنین ایجاد شغل، فعالیت‌های خود را در اجرایی‌کردن و تولید یک یا چند اختراع متمرکز می‌کنند.
به همین دلیل یکی از موارد ضروری برای ثبت شرکت‌ها دانش بنیان، داشتن یک اختراع می‌باشد که شرکت مذکور در راستای تجاری‌سازی آن اختراع فعالیت کند.
همانطور که ذکر شد از جمله اهداف شرکت‌ها و موسسات دانش بنیان می‌توان به توسعه اقتصاد دانش محور، تحقق اهداف علمی کشور (شامل گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری)، هم‌افزایی علم و ثروت و تجاری‌سازی نتایج تحقیقات و توسعه شامل طراحی و تولید کالا و خدمات و محصولات دانش بنیان با ارزش افزوده بالا، اشاره کرد.
بحث طرح‌های صنعتی و مالکیت معنوی محصولات، همیشه از دغدغه‌های اصلی این نوع شرکت‌ها محسوب می‌شود و حفظ حقوق معنوی این اطلاعات یکی از مهم‌ترین چالش‌های حقوقی در شرکتهای دانش بنیان می‌باشد زیرا اصولا این دارایی‌ها قابل لمس نیستند.
انواع شرکتهای دانش بنیان
بدون شک میزان توسعه‌یافتگی، تجربه و قدرت اقتصادی تمامی شرکتهای دانش بنیان با یکدیگر برابر نیست. برخی از این شرکت‌ها در در ابتدای راه بوده و برخی دیگر نیز شرکت‌هایی هستند که به موفقیت رسیده‌اند و اکنون شرکت قدرتمندی هستند که با پشتوانه مالی چشمگیری فعالیت می‌کنند. البته باید در نظر داشت که همه این شرکت‌ها فارغ از جایگاه فعلی که در آن قرار دارند، دارای یک ویژگی مشترک هستند و آن هم وجود عنصر خلاقیت و نوآوری است.
بر همین اساس شرکتهای دانش بنیان به 3 دسته کلی و مهم تقسیم‌بندی می‌شوند که این دسته‌بندی بر اساس پارامترهای زیر صورت گرفته است:
وجود یا عدم وجود تیم تحقیق و توسعه
اظهارنامه مالیاتی و مستندات مالی
مستندات احراز هویت شرکت
حجم درآمد وصولی شرکت از فروش محصولات و خدمات
لیست نفرات بیمه
فناورانه بودن محصولات یا خدمات
لزوم نیاز به تحقیق و توسعه مداوم
نوع مشتریان
این 3 دسته عبارتند از:
شرکتهای دانش بنیان نوپا
شرکتهای دانش بنیان تولیدی
شرکتهای دانش بنیان صنعتی
شرکتهای دانش بنیان نوپا
تمامی این نوع از شرکتهای دانش بنیان عمری کمتر از 3 سال دارند و اغلب نیز توسط تعداد نفرات مستقر کمی اداره می‌شوند و بیشتر نیروهای آن‌ها به صورت پاره وقت و غیر مستقر استخدام شده‌اند. نکته مهم این است این شرکت‌ها اعتباری یک‌ساله دارند و تنها به مدت یک سال دیگر نیز قابل تمدید خواهند بود.
نوپا بودن یک شرکت دانش بنیان به منزله معافیت آن از ارائه طرح‌های نوآورانه و به عبارتی وجود ضعف در دانش فنی یا فرایندهای تحقیق و توسعه نیست، بلکه صرفا سابقه و میزان فعالیت اولیه شرکت مدنظر است و در صورت پیشرفت شرکت مدنظر می‌تواند به دو نوع دیگر از شرکتهای دانش بنیان ارتقا پیدا کند.
ثبت شرکت دانش بنیان تولیدی
شرکت‌هایی که می‌خواهند در این دسته از شرکتهای دانش بنیان قرار داشته باشند، باید حداقل 50 درصد از درآمد مالی یک سال مالی گذشته شرکت خود را که در اظهارنامه مالیاتی شرکت ذکر شده است، از محل فروش همان کالاها و خدمات نوآورانه و دانش بنیان بدست آورده باشند.
همچنین این شرکت‌ها باید حداقل 5 درصد از درآمد حاصل از فروش محصولات خود را به صورت سالیانه، در بخش تحقیق و توسعه صرف نمایند و دلیل الزام به انجام این کار نیز اهمیت بخش تحقیق و توسعه در رشد نوآوری و حرکت شتابان علمی کشور می‌باشد.
در رابطه با نیروی انسانی نیز باید برای 3 نفر از کارکنان تمام وقت شرکت به مدت حداقل 6 ماه، حق بیمه پرداخت گردد. همچنین نسبت کارکنان تمام وقت در بخش‌های اصلی شرکت با حداقل مدرک کارشناسی به کل کارکنان تمام وقت فعال در بخش‌های اصلی شرکت، در شرکت‌هایی که بیش از 50 نفر نیروی انسانی دارند، 20 درصد و در شرکت‌هایی که کمتر از 50 نفر نیروی انسانی دارند، 30 درصد است که برای قرارگیری در این دسته از شرکتهای دانش بنیان این موضوع نیز باید رعایت شود.
ثبت شرکت دانش بنیان صنعتی
برای اینکه یک شرکت دانش بنیان، با عنوان صنعتی شناخته شود باید دارای شرایط زیر باشد:
فروش شرکت در سال مالی گذشته باید بیش از 10 میلیارد تومان باشد و حداقل 10 درصد از درآمد یک سال مالی گذشته که از طریق فروش همان محصولات نوآورانه و دانش بنیان حاصل شده است نیز باید صرف فعالیت‌های مربوط به تحقیق و توسعه گردد.
همچنین داشتن یک واحد مستقر تحقیق و توسعه برای شرکتهای دانش بنیان صنعتی، الزامی می‌باشد. همچنین با توجه به اهمیت نوآوری مستمر، شرکت باید حداقل یک کالا و یا خدمت دانش بنیان جدید را ارائه نماید یا موارد قبلی را به طور جدی و اساسی ارتقا دهد و در نهایت موفق به اخذ تاییدیه‌ها و استانداردهای داخلی و خارجی نیز بشود.
انواع شرکتهای دانش بنیان از نظر نوع مالکیت
شرکتهای دانش بنیان به 2 دسته کلی تقسیم می‌شود.
شرکت‌هایی که تنها اعضای علمی مالک آن هستند (خصوصی)
در صورتی که سهم دانشگاه در سهام شرکت از 50 درصد کمتر باشد، شرکت دانش بنیان خصوصی محسوب می‌شود و باید تابع قانون تجارت باشد و در اداره ثبت شرکت‌ها ثبت شود.
در شرکتهای دانش بنیان خصوصی لازم است چندین مورد رعایت شوند. وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برای تاسیس شرکتهای دانش بنیان دستورالعملی را تدوین کرده است. طبق این دستورالعمل "فرآیند تاسیسی شرکتهای دانش بنیان اعضای هیئت علمی" به ترتیب، شامل مراحل زیر است:
دریافت مجوز تاسیس از مدیریت دانشگاه یا مرکز علمی پژوهشی
ثبت شرکت در اداره ثبت شرکت‌ها و سازمان اسناد و املاک کشور
اخذ مجوز و استقرار در پارک علم و فناوری یا مراکز رشد مورد تایید دانشگاه یا مرکز علمی پژوهشی
اقدامات لازم جهت کسب مجوز دانش بنیان از مراجع مربوطه
شرکت‌هایی که دانشگاه نیز در آن مالکیت دارند (دولتی)
در صورتی که سهم دانشگاه در سهام شرکت، 50 درصد یا بیشتر باشد، شرکت دانش بنیان دولتی محسوب می‌شود.
در شرکتهای دانش بنیان دولتی نیز دانشگاه فقط به میزان سهام خود، در مدیریت شرکت و در سود و زیان آن شریک می‌باشد.
دانستن نکات زیر نیز می‌تواند حائز اهمیت باشد:
رئیس یا معاون دانشگاه یا مراکز آموزشی، در زمان مسئولیت تنها می‌توانند سهام‌دار شرکت باشند و اعضای هیئت مدیره شرکت و مدیر عامل آن نیز نباید هیچگونه مسئولیتی در دانشگاه یا مرکز آموزشی موردنظر داشته باشند.
به اعضای هیئت علمی دانشگاه نسبت به میزان وقت‌گذاری و نوع فعالیتی که در شرکت دانش بنیان انجام می‌دهند و همچنین میزان مشارکتی که در مالکیت فکری و معنوی شرکت داشته‌اند، سهام تعلق می‌گیرد.
زمینه‌های فعالیت شرکتهای دانش بنیان
شرکتهای دانش بنیان می‌توانند در زمینه‌های زیر فعالیت کنند:
انجام پژوهش‌هاي كاربردي و توسعه‌اي
ارائه خدمات تخصصي و مشاوره‌ای (خدمات علمی، تحقیقاتی و فنی)
توليد محصولات با فناوری نوين (توسعه فناوری)
انجام خدمات نظارتی بر پروژه‌‌های پژوهشی، اجرایی و مشاوره‌ای
ارائه خدمات توسعه‌ی کارآفرینی
ایجاد مراکز رشد و خدمات ایجاد و توسعه کسب و کار
ارائه خدمات توسعه‌ی محصول جدید
ارائه خدمات ایجاد و توسعه‌ی خوشه‌های کسب و کار
تشخیص فرصت‌های کارآفرینی
انجام خدمات توسعه‌ی فناوری
انجام خدمات ورود کسب و کارها به بازار بین‌المللی و جهانی‌کردن آن‌ها
برنامه‌ریزی و اجرای طرح‌های توسعه کارآفرینی در سطوح ملی، منطقه‌ای و محلی
مدارک لازم برای ثبت شرکتهای دانش بنیان
پیش از اقدام برای ثبت یک شرکت دانش بنیان نیاز دارید تا مدارک موردنیاز را آماده کرده و بعد از آن جهت ثبت شرکت اقدام نمایید. این مدارک شامل موارد زیر می‌باشند:
کپی شناسنامه تمامی اعضای هیئت مدیره
کارت ملی تمامی اعضای هیئت مدیره
گواهی عدم سوء پیشینه تمامی اعضا هیئت مدیره
کپی مدارک تحصیلی تمامی اعضاء شرکت
دو نسخه اظهارنامه شرکت
دو نسخه اساسنامه شرکت
دو نسخه شرکتنامه شرکت
کپی مجوزهای لازم و مرتبط با فعالیت شرکت دانش بنیان
کپی روزنامه رسمی شرکت به همراه آخرین تغییرات
آخرین لیست بیمه شرکت به همراه خلاصه وضعیت دستمزد، حقوق و مزایا
کپی آخرین اظهارنامه مالیاتی ارسال‌شده برای سازمان امور مالیاتی
رزومه شرکت
مراحل ثبت شرکتهای دانش بنیان
مرحله اول برای ثبت شرکتهای دانش بنیان، ثبت شرکت یا موسسه حقوقی خصوصی یا تعاونی است. لازم است در ابتدا شرکت به صورت عادی در اداره ثبت شرکتهای سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به ثبت برسد. لازم به ذکر است که در این مرحله تفاوتی میان شرکت‌ها وجود ندارد و ثبت شرکت همانند دیگر شرکت‌ها و موسسات بود که مراحل ثبت آن‌ها را در مقاله‌های قبلی بررسی کردیم.
در مرحله بعدی شرکتهای متقاضی باید برای تبدیل شرکت خود به یک شرکت دانش بنیان و استفاده از مزایای موردنظر قانون حمایت از شرکتهای دانش بنیان، از طریق سامانه www.daneshbonyan.ir، ثبت نام کرده و مورد ارزیابی قرار بگیرند.
شرکت‌ها و موسساتی که شاخص‌های موجود در آیین‌نامه تشخیص صلاحیت شرکت‌ها و موسسات دانش بنیان را داشته باشند و پس از طی‌کردن مراحل ارزیابی توسط کارگروه ارزیابی و تشخیص شرکت‌ها و موسسات دانش بنیان و نظارت بر اجرا، تایید گردند، به صندوق نوآوری و شکوفایی معرفی می‌شوند تا طرح خود را صندوق مربوطه ارائه نموده و از تسهیلات مربوط به آن با توجه به اساسنامه صندوق استفاده نمایند.
متقاضیان ثبت شرکت، برای تکمیل فرم درخواست باید از طریق فرم ارائه‌شده در سایت مخصوص شرکتهای دانش بنیان اقدام نمایند. رسیدگی به طرح‌های پس از انتقال به ستاد مربوطه، هر 2 ماه یکبار صورت می‌گیرد تا کلیه اطلاعات مربوط به سهامداران، اعضای هیئت مدیره، رزومه شرکت و اطلاعات افراد درون سازمان آن مورد بررسی واقع شود و مشخص گردد که آیا شرکت مدنظر شرایط لازم برای تبدیل‌شدن به شرکت دانش بنیان را دارا می‌باشد یا خیر.
شرکتهای متقاضی پس از تولید کالاها و خدمات دانش بنیان یا ارائه برنامه تولید (مخصوص شرکتهای نوپا) بر مبنای آیین‌نامه‌ی مصوب کارگروه، ارزیابی شده و می‌توانند برای مدتی محدود از تسهیلات و مزایای قانون، استفاده کنند. برای تمدید زمان استفاده از این مزایا نیز باید مجددا فرآیند ارزیابی را طی کنند. جهت تشخیص صلاحیت استفاده از تسهیلات، کلیه اطلاعات لازم باید جهت ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت و موسسه دانش بنیان، توسط معاونت فناوری ریاست جمهوری و وزارت بهداشت، در این سامانه ثبت شود.
پس از ورود اطلاعات توسط شرکتهای متقاضی در سامانه‌ی ارزیابی و تشخیص شرکت‌ها و موسسات دانش بنیان، دبیرخانه‌ی کارگروه آن را برای کارگزاران مربوطه ارسال می‌کند. نتایج بررسی کارگزاران توسط دبیرخانه برای تصمیم‌گیری نهایی به کارگروه (یا بر حسب مورد به کمیته‌ی کارشناسی ذیل کارگروه) ارجاع داده می‌شود. در صورت تایید نهایی شرکت متقاضی برای مدت 2 سال مشمول حمایت‌های موردنظر قانون می‌شود. تمدید این زمان نیز به تداوم شرایط موردنظر در آیین‌نامه بستگی دارد.
همچنین بدیهی است شرکت‌هایی که بدون ثبت نام در سایت مذکور طرح‌های خود را ارسال کنند، در لیست پذیرش قرار نخواهند گرفت.
شرکتهای دانش بنیان در حال حاضر بهترین بستر برای فعالیت‌های علمی و تبدیل آن‌ها به محصول و خدمات تجاری و نوآورانه است. به همین دلیل است که ثبت این نوع از شرکت‌ها در سال‌های اخیر، بسیار رواج پیدا کرده است. بنابراین اگر می‌خواهید فعالیت‌های نوآورانه را با حمایت‌های قانونی به شرکت خود اضافه کنید، بهترین کار ثبت یک شرکت دانش بنیان است.
ثبت کیا افتخار دارد با بهره گیری از پرسنل و وکلای خبره جهت انجام امور ثبت شرکت دانش بنیان در خدمت شما سروران گرامی باشد.
تلفن تماس : 88882588-021 88888273-021
