رتبه بندی شرکت ها در واقع به معنای یک نوع معیار تشخیص صلاحیت برای بررسی توان مالی و فنی شرکت ها است که بر اساس ضوابط و آیین نامه های مصوب هیئت وزیران و سازمان مدیریت برنامه ریزی کشور صورت می گیرد تا از طریق این دسته بندی مخاطبین این شرکت ها بتوانند با توجه به نوع پروژه مخاطب خود را به بهترین نحو انتخاب نمایند.
- رتبه بندی شرکت ها در بخش های ذیل انجام می گیرد :
1- رتبه بندی پیمانکاری
2- رتبه بندی مشاوران
3- رتبه بندی شرکت های انورماتیک
4- رتبه بندی شرکت های EPC
5- رتبه بندی اندوه سازان
رشته های پیمانکاری شامل :
1- ساختمان و ابنیه
2- راه و ترابری
3- صنعت و معدن
4- تاسیسات و تجهیزات
5- کشاورزی
6- آب
7- مرمت آثار باستانی
8- کاوش های زمینی
9- ارتباطات
10- نفت و گاز
11- نیرو
شرکت های پیمانکاری با توجه به قراردادها و امکانات و وافراد امتیاز آور از 1 تا 5 رتبه بندی می شوند که در واقع 5 پایین ترین و 1 بالاترین رتبه محسوب می شود.ولی شرکت های مشاور از 1 تا 3 رتبه بندی اخذ می کنند که 3 پایین ترین و 1 بالاترین رتبه است.
پیمانکاران محترمی که در زمینه های مربوط به بندها، سدها و ساختمان نیروگاه آبی، سازه های هیدرولیکی و تونل های آب، مخازن آب و شبکه های توزیع آب، تاسیسات و تجهیزات تصفیه خانه های آب و فاضلاب بزرگ، خطوط انتقال آب، ایستگاه های پمپاژ آب و فاضلاب بزرگ، شبکه های جمع آوری و انتقال فاضلاب، کانال های انتقال آب و شبکه های آبیاری و زهکشی ، سازه های دریایی و ساحای، احداث حوضچه ها و استخرهای پرورش و تکثیر آبزیان، و عملیات ساختمانی ( سیویل ) ، تصفیه خانه های آب و فاضلاب و نظایر آن فعالیت می کنند، برای شرکت در مناقصات مرتبط با آب و آب رسانی نیاز به اخذ رتبه آب دارند.
رشته آب شامل سه رشته می باشد :
- سازه های دریایی
- سدسازی و تاسیسات مربوطه
- خطوط انتقال آب و شبکه های آب و فاضلاب
این پیمانکاران با در نظر گرفتن امکانات، سابقه و توان مالی خود و بر اساس شرایط و ضوابطی که در آیین نامه طبقه بندی و تشخیص صلاحیت پیمانکاران به آن اشاره شده است، با ارائه مدارک مورد نیاز می تواند نسبت به اخذ رتبه پیمانکاری در رشته آب اقدام نمایند.
- شرایط عمومی تشخیص صلاحیت پیمانکاران حقیقی:
- تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران
- نداشتن سوء پیشینه کیفری موثر
- نداشتن سابقه محرومیت،محکومیت یا ممنوعیت از فعالیت های پیمانکاری
- داشتن کارت پایان خدمت یا معافیت دائم از خدمت سربازی
- عضویت در سازمان اسناد
- شرایط عمومی تشخیص صلاحیت پیمانکاران حقوقی:
- شرکت در سازمان ثبت شرکت ها به ثبت رسیده باشد.
- نداشتن محرومیت،محکومیت یا ممنوعیت از انجام کارهای پیمانکاری
- عضویت در سازمان اسناد
- هیچکدام از شرکا یا مدیران شرکت یا موسسه دارای سهام یا عضویت در هیات مدیره شرکت های مهندسین مشاور عضو سازمان نباشند.
- شرایط عمومی و اختصاصی اخذ رتبه پیمانکاری آب
- عدم ممنوعیت های مقرر شده در قانون منع مداخله نمایندگان مجلس، وزرا، کارمندان دولت در معاملات دولتی و کشوری مصوب 22 دی 1337
- عدم محرومیت و محکومیت های موثر در کارهای پیمانکاری
- عدم ممنوعیت های مقرر شده در اصول 49 و 141 قانون اساسی
- عدم ممنوعیت از اعطای صلاحیت به شرح مندرج شده در بند 24 و ضوابط ارزشیابی پیمانکاران
- پیمانکار مدارک عمومی که برای اخذ رتبه بندی پیمانکاران نیاز است داشته باشد.
- پیمانکار امتیاز و صلاحیت های لازم را بر اساس آیین نامه تشخیص صلاحیت پیمانکاری داشته باشد.
از شرایط اختصاصی اخذ رتبه آّب می توان به محاسبه و بررسی موارد ذیل اشاره کرد :
- تخصص و تجربه و توان مالی
شرایط اعضاء هیئت مدیره جهت اخذ رتبه پیمانکاری آّب به قرار ذیل است :
- حداقل دو سوم از اعضاء هیئت مدیره دارای مدرک کارشناسی باشند.
- مدیرعامل شرکت باید در شرکتی که رتبه نفت و گاز داشته، دارای حداقل 7 سال سابقه کار و بیمه باشد .
- می بایست حداقل یک مهندس حتی بدون سابقه مرتبط، جهت چیدمان رتبه به عنوان اعضاء هیئت مدیره قرار بگیرد.
- مدارک شرکت :
1- فتوکپی آخرین اظهارنامه ثبتی شرکت
2- فتوکپی آخرین اساساسنامه شرکت شامل صفحه موضوع فعالیت ،صفحه تعداد اعضای هیات مدیره،صفحه سهامداران،صفحه صاحبان امضا
3- فتوکپی آگهی تاسیس و تغییرات و روزنامه های رسمی شامل روزنامه آگهی تاسیس و همه روزنامه های تغییرات پانزده سال اخیر
4- فتوکپی آخرین صورتجلسات مجمع عمومی
5- مدارک اعضای هیئت مدیره یا پرسنل امتیازآور شامل کپی شناسنامه ، کپی کارت شناسایی ملی، کارت پایان خدمت ، مدرک تحصیلی ، سوابق بیمه تامین اجتماعی مرتبط با رشته درخواستی
6- فتوکپی آخرین اظهارنامه مالیاتی
7- مجموع مبلغ قراردادها طی 15 سال اخیر به همراه مفاصاحساب هر قرارداد
- مراحل ثبت رتبه پیمانکاری آب
1- تاسیس شرکت در قالب سهامی خاص و یا با مسئولیت محدود
ثبت شرکتهای پیمانکاری آب به دو صورت ثبت شرکت مسؤلیت محدود و ثبت شرکت سهامی خاص امکان پذیر است که البته برای ثبت شرکت پیمانکاری، اصلح آن است که قالب شرکت سهامی خاص انتخاب گردد، زیرا این شرکت ها برای شرکت در مناقصات؛ اخذ تسهیلات بانکی و عقد قراردادهای پیمانکاری از اعتبار بیشتری برخوردارند.
2- اخذ کد اقتصادی از اداره دارایی
3- ثبت نام برای اخذ گذرواژه و پسوورد جهت ورود به سامانه ساجات و اخذ رتبه
توضیح آنکه انجام عملیات دریافت رتبه بندی صلاحیت پیمانکاران و مشاوران، شامل اخذ، تمدید و ارتقاء آن از قسمت مربوطه معاونت محترم نظارت راهبردی ریاست جمهوری به صورت الکترونیکی با توجه به مستندات اطلاعات وارد شده در سامانه ساجات انجام می شود.
4- بررسی کارشناسان مربوطه و در نهایت اعلام تاییدیه از سوی کارشناسان سازمان مدیریت و برنامه ریزی