طبق ماده ی 183 قانون تجارت «شرکت نسبی شرکتی است که برای امور تجارتی در تحت اسم مخصوص بین دو یا چند نفر تشکیل و مسئولیت هر یک از شرکا به نسبت سرمایه ای است که در شرکت گذاشته است» .
در این نوع شرکت مسئولیت شرکا به نسبت سرمایه شان می باشد.لذا نام این نوع شرکت از سطح مسئولیت شرکای آن اقتباس شده است.
به موجب ماده ی 184« در اسم شرکت نسبی عبارت (شرکت نسبی) و لااقل اسم یک نفر از شرکا باید ذکر شود.در صورتی که اسم شرکت مشتمل بر اسامی تمام شرکا نباشد ،بعد از اسم شریک  یا شرکائی که ذکر شد عبارتی از قبیل (شرکا) و یا (برادران) ضروری است» بنابراین مانند شرکت تضامنی، در اسم شرکت باید نام شریک یا شرکایی قید و اسم هر یک که برده نمی شود باید شریک مخفی تحت عنوان شرکا و یا برادران ذکر شود .بنابراین اسم شرکت با اشکال ذیل می تواند باشد:
شرکت نسبی احمد و حسن و حسین یا شرکت نسبی احمد و شرکا و یا شرکت نسبی حسن و برادران یا حسین و پسران و نظایر این ها.

• خصوصیات اساسی شرکت نسبی

1- در این شرکت هر شریک به نسبت سهم الشرکه اش در قبال کلیه دیون شرکت مسئول است. بنابراین برای سرمایه گذاران قالب مطمئنی نیست، بلکه برای معامله کنندگان با شرکت مطمئن است.
2- برای تاسیس آن حداقل سرمایه ای تعیین نشده است.
3- مانند شرکت تضامنی، شیوه های اداره آن بسیار ساده و بسیط است ، از همین رو برای تشکیل شرکت هایی با تعداد زیادی از شرکاء مناسب نیست.
4- مانند شرکت تضامنی، در موارد قابل توجهی ، تصمیم گیری برای اداره این شرکت ، با اتفاق آراء شرکاء صورت می پذیرد. از این رو این قالب برای تعداد اندکی از شرکاء هم سلیقه مناسب است.
5- مانند شرکت تضامنی، نقل و انتقال سهم الشرکه در آن با رای تمام شرکاء امکان پذیر است.

• مسئولیت شرکاء در شرکت نسبی :

قانون تجارت مواردی را برای شرکاء پیش بینی نموده است که عدم توجه به آن ها موجب مسئولیت می گردد که عبارتند از :
1- اگر دارایی شرکت نسبی برای تادیه تمام قروض شرکت کافی نباشد هر یک از شرکاء به نسبت سرمایه ای که در شرکت داشته مسئول تادیه قروض شرکت است.
2- مادام که شرکت نسبی منحل نشده مطالبه قروض آن باید از خود شرکت به عمل آید . فقط پس از انحلال، طلبکاران می توانند با رعایت ماده فوق به فرد فرد شرکاء مراجعه کنند.
3- هر کس به عنوان شریک ضامن در شرکت نسبی موجودی داخل شود به نسبت سرمایه ای که در شرکت می گذارد مسئول قروضی هم خواهد بود که شرکت قبل از ورود او داشته اعم از این که در اسم شرکت تغییری داده شده یا نشده باشد. قرار شرکاء برخلاف این ترتیب نسبت به اشخاص ثالث اثر ندارد.
4- هیچ شریکی نمی تواند بدون رضایت سایر شرکاء ( به حساب شخصی خود یا به حساب شخص ثالث) تجارتی از نوع تجارت شرکت نموده و یا به عنوان شریک ضامن یا شریک با مسئولیت محدود در شرکت دیگری که نظیر آن تجارت را دارد داخل شود.

• وضعیت طلبکاران در شرکت نسبی

طلبکاران شخصی شرکاء حق ندارند طلب خود را از دارایی شرکت تامین یا وصول کنند ولی می توانند نسبت به سهمیه مدیون خود از منافع شرکت سهمی که در صورت انحلال شرکت ممکن است به مدیون مزبور تعلق گیرد هر اقدام قانونی که مقتضی باشد به عمل آورند. طلبکاران شخصی شرکاء در صورتی که نتوانسته باشند طلب خود را از دارایی شخصی مدیون خود وصول کنند و سهم مدیون از منافع شرکت کافی برای تادیه طلب آن ها نباشد می توانند انحلال شرکت را تقاضا نمایند ( اعم از این که شرکت برای مدت محدود یا غیرمحدود تشکیل شده باشد ) مشروط بر این که لااقل شش ماه قبل قصد خود را به وسیله اظهارنامه رسمی به اطلاع شرکت رسانیده باشند در این صورت شرکت یا بعضی از شرکاء می توانند مادام که حکم نهایی انحلال صادر نشده با تادیه طلب داینین مزبور تا حد دارایی مدیون در شرکا یا با جلب رضایت آنان به طریق دیگر از انحلال شرکت جلوگیری کنند.
نکته : نه مدیون شرکت می تواند در مقابل طلبی که ممکن است از یکی از شرکاء داشته باشد استناد به تهاتر کند نه خود شریک می تواند در مقابل قرض که ممکن است طلبکار او به شرکت داشته باشد به تهاتر استناد نماید . معذلک کسی که طلبکار شرکت و مدیون به یکی از شرکاء بوده و پس از انحلال شرکت طلب او لاوصول مانده در مقابل آن شریک حق استناد به تهاتر خواهد داشت.
در صورت نیاز به هرگونه مشاوره با ما در ثبت شرکت کیا تماس حاصل فرمایید.
کارشناسان ما در این مرکز، با سال ها تجربه ، آماده ی ارائه ی خدمات به شما عزیزان می باشند.