طبق قاعده کلی، وظیفه دعوت از مجامع عمومی را می توان در 3 مرحله زمانی شرکت تقسیم نمود :
قبل از تشکیل : موسسین
بعد از تشکیل : هیات مدیره
بعد از انحلال : مدیر تصفیه
موارد بالا قاعده کلی بوده و باید در حالات مختلف مراجع مکلف به دعوت را بررسی کنیم :
1. ابتدا هیات مدیره سپس بازرس
الف: دعوت از مجمع عمومی عادی یا سالیانه
به موجب ماده لایحه 91، " چنانچه هیئت مدیره، مجمع عمومی عادی سالانه را در موعد مقرر دعوت نکند، بازرس یا بازرسان شرکت مکلفند راساَ اقدام به دعوت مجمع مزبور بنمایند ."
ب: دعوت از مجمع عمومی جهت تکمیل اعضای هیات مدیره
به موجب مواد 112 و 113 لایحه، هر گاه هیات مدیره حسب مورد از دعوت مجمع عمومی عادی برای انتخاب مدیری که سمت او بر اثر فوت، سلب شرایط یا استعفا بلامتصدی مانده خودداری کند، هر ذینفع حق دارد از بازرس یا بازرسان شرکت بخواهد که به دعوت مجمع عمومی عادی جهت تکمیل عده مدیران با رعایت تشریفات لازم اقدام کنند و بازرس یا بازرسان مکلف به انجام چنین درخواستی می باشنند.
2. هیات مدیره یا بازرس : در این حالت هر کدام در عرض هم حق دعوت از مجامع عمومی را دارند.
الف: دعوت از مجمع عمومی عادی به طور فوق العاده
به موجب ماده 92 لایحه، " هیئت مدیره و همچنین بازر یا بازرسان شرکت می توانند در مواقع مقتضی مجمع عمومی عادی را به طور فوق العاده دعوت نمایند. در این صورت دستور جلسه مجمع باید در آگهی دعوت قید شود".
ب: دعوت از مجمع عمومی برای بطلان معاملات
به موجب ماده 131 لایحه، تصمیم به درخواست بطلان معامله یا مجمع عمومی عادی صاحبان سهام است که پس از استماع گزارش بازرس مشعر بر عدم رعایت تشریفات لازم جهت انجام معامله در این مورد رای خواهد داد. مجمع عمومی مذکور در این ماده به دعوت هیات مدیره یا بازرس شرکت تشکیل خواهد شد.
3. دعوت از مجمع عمومی توسط صاحبان سهام
وفق ماده لایحه 95، " سهامدارانی که اقلاَ یک پنجم سهام شرکت را مالک باشند حق دارند که دعوت صاحبان سهام را برای تشکیل مجمع عمومی از هیات مدیره خواستار شوند و هیات مدیره باید حداکثر تا بیست روز مجمع مورد درخواست را با رعایت تشریفات مقرره دعوت کند، در غیر این صورت درخواست کنندگان می توانند دعوت مجمع را از بازرس یا بازرسان شرکت خواستار شوند و بازرس یا بازرسان مکلف خواهند بود که با رعایت تشریفات مقرره، مجمع مورد تقاضا را حداکثر تا ده روز دعوت نمایند وگرنه آن گونه صاحبان سهام حق خواهند داشت مستقیماَ به دعوت مجمع اقدام کنند به شرط آنکه کلیه تشریفات راجع به دعوت مجمع را رعایت نموده و در آگهی دعوت، به عدم اجابت درخواست خود توسط هیات مدیره و بازرسان تصریح نمایند ".
هر گاه سهامدارانی که اقلاَ یک پنجم سرمایه شرکت را دارا باشند، می توانند مجمع عمومی عادی یا فوق العاده را دعوت کنند. دارندگان حداقل یک پنجم سهام شرکت، نصاب سرمایه ای می باشد نه عددی زیرا اگر قانون گذار از عبارت حداقل یک پنجم سهامداران استفاده می کرد، منظور نصاب عددی می بود.
4- مرجع ثبت شرکت ها
الف: انقضای مدت ماموریت مدیران
به موجب ماده 136 لایحه، " در صورت انقضای مدت ماموریت مدیران تا زمان انتخاب مدیران جدید، مدیران سابق کماکان مسئول امور شرکت و اداره آن خواهند بود. هر گاه مراجع موظف به دعوت مجمع عمومی به وظیفه خود عمل نکنند هر ذینفع می تواند از مرجع ثبت شرکت ها دعوت مجمع عمومی عادی را برای انتخاب مدیران تقاضا نماید ".
با جمع 3 شرط ذیل می توان از مرجع ثبت شرکت ها تقاضای دعوت از مجمع عمومی عادی را داشت :
1. انقضا مدت ماموریت مدیران
2. عدم دعوت مراجع موظف به دعوت
3. تقاضای هر ذینفع ( نیازی به تقاضای دارندگان حداقل یک پنجم سهام نمی باشد ).
ب: به موجب ماده 231 لایحه، در صورت فوت، حجر یا ورشکستگی مدیر تصفیه واحد که توسط مجمع عمومی انتخاب شده باشد، می توان از مرجع ثبت شرکت ها درخواست دعوت از مجمع عمومی عادی را نمود.
5- دعوت از مجمع عمومی در دوران انحلال
به موجب ماده 219 لایحه، " در مدت تصفیه، دعوت مجامع عمومی در کلیه موارد به عهده مدیران تصفیه است. هر گاه مدیران تصفیه به این تکلیف عمل نکنند ناظر مکلف به دعوت مجمع عمومی خواهد بود و در صورتی که ناظر نیز به تکلیف خود عمل نکند یا ناظر پیش بینی یا معین نشده باشد دادگاه به تقاضای هر ذینفع حکم به تشکیل مجمع عمومی خواهد بود ".
شرکت پس از انحلال تا زمانی که در مرحله تصفیه به سر می برد، دارای شخصیت حقوقی است. به همین علت در این دوران نیز می توان مجمع عمومی عادی را دعوت نمود. در دوران تصفیه، دعوت از مجامع عمومی در کلیه موارد به عهده مدیر تصفیه است. اگر مدیر تصفیه به این تکلیف عمل نکند، ناظر مکلف است راساَ مجمع عمومی را دعوت کند. هر گاه ناظر نیز مجمع عمومی را دعوت نکند، ناظر مکلف است راساَ مجمع عمومی را دعوت کند. هرگاه ناظر نیز مجمع عمومی را دعوت نکند یا ناظر معین نشده باشد، هر ذینفع می تواند از دادگاه تقاضای حکم به تشکیل مجمع عمومی را بخواهد.

  • ضمانت اجرای عدم رعایت مقررات قانونی در مجامع عمومی

به موجب ماده 270 لایحه، هر گاه مقررات قانونی در تصمیماتی که توسط هر یک از ارکان شرکت اتخاذ می گردد رعایت نشود بر حسب مورد بنا به درخواست هر ذینفع، بطلان تصمیمات مذکور به حکم دادگاه اعلام خواهد شد. لیکن موسسین و مدیران و بازرسان و صاحبان سهام شرکت نمی توانند در مقابل اشخاص ثالث به این بطلان استناد نمایند.

  • الزامی بودن ثبت برخی تصمیمات مجامع عمومی عادی و فوق العاده

به موجب ماده 106 لایحه، اصولاَ الزامی به ثبت تصمیمات مجامع عمومی در مرجع ثبت شرکت ها نیست مگر موارد مصرح در ماده 106 لایحه . برخی از این تصمیمات در صلاحیت مجمع عمومی عادی و برخی در صلاحیت مجمع عمومی فوق العاده است :
1. انتخاب مدیران و بازرس یا بازرسان : مجمع عمومی عادی
2. تصویب ترازنامه : مجمع عمومی عادی
3. کاهش یا افزایش سرمایه و هر نوع تغییر در اساسنامه : مجمع عمومی فوق العاده
4. انحلال شرکت و نحوه تصفیه آن : مجمع عمومی فوق العاده

  • مجمع عمومی مختلط

نوع چهارمی از مجامع عمومی نمی باشد و هدف دعوت این مجمع، رسیدگی به اموری است که برخی از آن در صلاحیت مجمع عمومی عادی مانند انتخاب هیات مدیره و برخی دیگر در صلاحیت مجمع عمومی فوق العاده است مانند افزایش سرمایه و در هر مورد نیز باید تشریفات دعوت مخصوص هر مجمع رعایت شود.


Call Now